#Over

Wattopia is in 2009 opgericht door Marten Witkamp onder de naam SustainabilityServices. Marten was net afgestudeerd, wilde werken aan het op een ondernemende manier duurzamer maken van de samenleving en kwam de kredietcrisis tegen. Gaandeweg de jaren werd steeds duidelijker waar de focus en toegevoegde waarde van Wattopia lag: transitietools ontwikkelen voor een duurzame woonomgeving. Vanaf 2013 heeft Wattopia in dat kader mede vorm gegeven aan de nul-op-de-meter standaard. In 2015 is de samenwerking met WASHNote tot stand gekomen, een bedrijf dat met een vergelijkbare aanpak en middelen in een andere markt opereert, namelijk water en sanitatie. Deze samenwerking leidde in 2017 tot de inhuur van het eerste personeel. In 2018 is de naam veranderd in Wattopia.

Wattopia is een samentrekking van "Watt" en "topos". Watt komt van James Watt, de uitvinder van de commerciële stoomturbine die in 1781 het startsein gaf voor de industriële revolutie - die ons zo veel welvaart en tegelijkertijd vervuiling heeft opgeleverd. Ook is Watt de eenheid voor "vermogen" in het SI eenhedenstelsel. Topos is Grieks voor "plaats". Wattopia is dus een plaats vol energie.

Wattopia werkt aan een duurzame, betaalbare en aantrekkelijke woonomgeving. Veel van wat Wattopia doet is ingegeven door de energietransitie: van fossiele naar hernieuwbare energie, met als doel om te kunnen voldoen aan het Akkoord van Parijs. De omslag van een lineaire naar een circulaire economie is daar wat Wattopia betreft onlosmakelijk mee verbonden. In zekere zin gaat dit om een (flink) stukje 'huiswerk' van de samenleving: veel mensen weten inmiddels dat het moet, maar het kost tijd, moeite en je merkt er niet direct profijt van. Fossiele energie verwarmt je woning en tapwater immers net zo goed als hernieuwbare energie, en op sommige aspecten zelfs beter. Wattopia bestaat uit studiebollen die weten dat huiswerk uiteindelijk leidt tot een mooier resultaat en tot trots over wat je hebt bereikt.

De woonomgeving is het domein waarin Wattopia opereert. Van regio's tot gemeenten, van wijken tot gebouwen en uiteindelijk tot componenten in die gebouwen.

Systeeminnovatie

De energietransitie is een systeemverandering. Het is theoretisch mogelijk om welvaart te creëren zonder netto CO₂-uitstoot, maar wij zijn er als samenleving simpelweg niet zo goed in. Wetgeving, economische en politieke macht, cultuur ("de schoorsteen moet roken"), infrastructuur, technische kennis: alles is nog ingericht op een fossiele energievoorziening. Voor een duurzame woonomgeving moet op al die borden tegelijk worden geschaakt en verandering bereikt. De samenleving is weliswaar niet maakbaar, maar door slimme interventies wel richting te geven. Wattopia heeft een achtergrond in transitiemanagement en heeft daar ook wetenschappelijk over gepubliceerd.

Marktontwikkeling

Wattopia opereert met name in de woningmarkt. Die markt kent een bepaalde vraag, aanbod en condities – zoals wetgeving, financieringsmogelijkheden, normen en standaarden – die vraag en aanbod beïnvloeden. Een 'slimme interventie', zoals bedoeld in de toelichting bij systeeminnovatie, kan bijvoorbeeld bestaan uit het ontwikkelen van een nieuwe financieringsconstructie, waardoor een latente vraag in één keer wel bediend kan worden door een bestaand marktaanbod. Wattopia's 'transitietools' zijn instrumenten die in de markt interveniëren en proberen die markt een duwtje te geven richting een duurzame, betaalbare en aantrekkelijke woonomgeving.

Samenwerking

Wattopia onderschrijft de tegeltjeswijsheid "als je snel wilt gaan, moet je alleen gaan, als je ver wilt komen, moet je samenwerken". Verandering is mensenwerk. Al schrijf je nog zoiets briljants, als niemand ermee wil werken bereik je niets. Daarbij komt dat de ervaring van Wattopia leert dat de stukken alleen maar beter worden naarmate de toekomstige gebruikers in een vroeg stadium zijn aangehaakt bij de produktie ervan.

Iteratie

Bij complexe vraagstukken zijn er te veel onzekerheden en onderlinge afhankelijkheden om in één keer de punt precies op de juiste plek te zetten. Wachten totdat alles duidelijk wordt is ook geen optie. Wattopia gaat daarom uit van een iteratief proces, waarbij de uitkomst grofmazig begint en bij elke ronde getoetst, verbeterd en verfijnd wordt.

Het gaat om de inhoud

Een goed proces is belangrijk. Zonder aandacht voor diepgaande, brede en actuele inhoud echter leidt ook een goed proces niet tot een resultaat om trots op te zijn. Wattopia geeft veel aandacht aan de inhoud, hetzij door er zelf in te duiken, hetzij - als dat slimmer is - door experts bij het proces te betrekken.

Het oog wil ook wat

Zelfs uitmuntende inhoud komt niet goed over als het er onaantrekkelijk uitziet. Wattopia schenkt daarom altijd aandacht aan vormgeving, typografie en beeld. Deels doet Wattopia dat zelf, deels werkt ze daarvoor samen met vaste vormgevers, fotografen en illustrators.